Lipidler, geniş ölçüde selüler fonksiyonlara katılan heterojen moleküllerdir. Yağların en basit grubu, uzun zincirli doymuş ve doymamış yağ asitlerinden oluşur.
Lipidler (Yağlar):
- Suda erimezler; eter kloroform, benzen, aseton gibi çözücülerde erirler.
- Yağ asitlerinin esterleridir ya da esterleşebilirler.
- Canlı organizmalar tarafından kullanılabilirler.
- Yağ asitlerinin bazıları düzenleyici olarak görev alır. (Hormonal ve vitamin özellikte olanlar)
- Bazı yağ asitleri hücre zarının yapısına katılabilir.
Yağ Asitlerinin Özellikleri :
- Birçoğu monokarboksilik asitlerdir.
- Moleküldeki karbon atomları sayısı genelde çifttir.
- Doymuş hale getirilebilir bir veya birden fazla çift bağ taşıyabilirler.
- Doymamış yağlara örnek sıvı yağlar.
- Doymuş yağlara örnek katı yağlar.
Yağ Asitlerinin Fiziksel Özellikleri:
- Karbon sayısı 10(dahil)’a kadar olan bütün doymuş yağ asitleri belli ısıda sıvı ve uçucudurlar. Zincir sayısı arttıkça uçuculuk azalır.
- Yağ asitlerinin zincir uzunluğu arttıkça erime noktalarında yükselir.
- Karbon sayısı dörtten fazla olan yağ asitlerinin zincir uzunluğu arttıkça suda eriyebilirlikleri azalır.
- Yağ Asitlerinin Kimyasal Özellikleri:
- Tuz oluşumuna katılırlar.
- 6 karbondan yüksek yağ asitlerinin metallerle yaptığı tuzlara “sabun” denir.
- Sodyum ve Potasyum sabunları suda eridikleri halde diğer metal sabunları genellikle erimezler ve temizleyici değillerdir.
- Esterleşebilirler.
- Yağ asitlerinin karboksil grupları alkollerle tersinir olarak esterleşebilirler. (Yağ asitlerinin alkollerle reaksiyona girmesi)
- Çift bağa hidrojen girmesi.
- Çift bağa halojen girmesi.
- Oksidasyon.
- Ozonoid oluşumu. (Yağ asitlerinin ozonlarla reaksiyona girmesi)
