Yumurtanın çekirdeği sperm çekirdeğiyle birleşince (döllenme), oluşan zigot üstün bir bölünme yeteneği kazanır. Gelişmenin ilk dönemlerinde zigottan sonra başlayan çok hızlı mitoz bölünmelere segmentasyon (yarıklanma) denir. Segmentasyon ile oluşan hücrelere blastomer adı verilir. İlk bölünme şekilleri ve blastomerlerin büyüklükleri yumurtanın taşıdığı vitellus miktarına ve sitoplazma içindeki dağılımına göre farklılıklar gösterir.
Segmentasyon ile,
- Hücre sayısı artar (Artışlar 2, 4, 8, 16, 32 … vb. şekilde olur).
- Bölünmeler mitoz ile olduğundan, oluşan blastomerlerin kromozom sayısı ve yapısı aynı olur.
- Hücre farklılaşması olmaz.
- Zigot sitoplazmasındaki çeşitli faktörler, meydana gelen blastomerlere farklı şekillerde dağılır. Bu faktörler segmentasyondan sonraki farklılaşmaların nasıl olacağını belirler.
- İzolesital yumurta tipine sahip olan canlılarda blastomerler aynı büyüklükte olur. ‹zotesital yumurta tipinde, vitellus çok az olup, sitoplazmaya eşit olarak dağılmıştır. Blastomerlerin aynı büyüklükte olmasının nedeni vitellusun eşit dağılımıdır. ‹nsan, memeli hayvanlar, deniz kestanesi ve amfiyoksüsün yumurtaları izolesital tiptedir.
- Memelilerin dışındaki omurgalılar telolesital tip yumurtaya sahiptir. Bu yumurta tipinde fazla miktarda vitellus vardır. Vitellus yumurtanın alt (vejetal) kutbuna, sitoplazma ise üst (animal) kutbuna yığılmıştır. Vejetal kutupdaki vitellustan dolayı bu kutupta segmentasyon yavaş, bu nedenle de blastomerler büyük olur. Animal kutupta segmentasyon hızlı olduğundan blastomerler küçük olur. Yani memelilerin dışındaki omurgalılarda blastomerler aynı büyüklükte değildir.
- Segmentasyonda, embriyo büyüklüğü artmaz. Blastomerler her bölünmede biraz küçülerek normal hücre düzeyine gelirler (Yumurta hücresinin normal hücrelerden büyük olduğunu hatırlayınız.).
- Segmentasyonla meydana gelen embriyonun kuru ağırlığı, zigotunkinden daha azdır. Çünkü, vitellusun bir kısmı hücre bölünmesi için gerekli enerjiyi sağlamak üzere solunumda kullanılır.
