Prokaryot Hücre İle Ökaryot Hücre Arasındaki Farklar Nedir? Ortak Özellikler Nelerdir?

Prokaryot hücre ile ökaryot hücre arasındaki ortak özellikler nelerdir? Prokaryot hücre ile ökaryot hücre arasıdaki benzer ve ortak Özellikler nelerdir? Prokaryot Hücre nedir? Ökaryot hücre nedir? Prokaryot hücre ve ökaryot hücre kısaca özellikleri ve tanımı…

Prokaryot ve ökaryot hücre arasındaki farkları belirmeden önce prokaryot hücre ve ökaryot hücreyi biraz yakından tanıyalım. Bilindiği gibi canlıların sınıflandırılması yapılırken üst alem kategorisinde prokaryot ve ökaryot hücreler yer almaktadır. Canlıların sınıflandırılmasında hücrenin yapısı büyük önem teşkil etmektedir. Canlıların sınıflandırılmasında üst alem prokaryot ve ökaryot olmak üzere ikiye ayrılır. Prokaryot hücreler basit ve ilkel düzeyde olan canlılardır. Ökaryot hücreler ise prokaryot hücrelere oranla daha kompleks ve daha gelişmiş canlılardır. Prokaryot ve ökaryoıt hücrenin arasındaki farklara geçmeden önce prokaryot ve ökaryot hücrelerini biraz daha yakından tanıyalım.

PROKARYOT HÜCRE

Prokaryot hücre etimolojik olarak, yunanca ‘önce’ anlamına gelen ‘pro’ sözcüğü ile ‘çekirdek’ anlamındaki ‘karyon’ kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Prokaryot hücreler prokaryota olarak da adlandırılır.

Prokaryot hücreler bakterilerin, mavi yeşil alglerin, riketsiyalar, aktinomiset ve mikroplazma gruplarının dahil olduğu üst alem kategorisinde yer alır. Üst alem kategorisinde yer alan canlıların özellikleri genel olarak ortaktır. Üst alemde yer alan canlıların prokaryot hücrelerinin gerçek anlamda çekirdek zarları yoktur, Sitoplazmalarının içerisinde zarla çevrili bir organele sahip değildirler. Yapılarında fosfolipid barındıran hücre duvarına sahiptirler. Üst alemde bulunan prokaryot hücrelerin en dikkat çeken özelliği ise, kalıtsal materyal olan DNA hücre içerisinde serbest olarak görünür.

Prokaryot hücrelerde yukarıda da değindiğimiz gibi fazla gelişmiş ve kompleks bir yapıya sahip değildir bununda aksine prokaryot hücreler basit yapılı ilkel canlılardır. Peki neden ilkel ve basit yapılı canlılardır? Diye bir soru iletilecek olursa cevabı yukarıda yazılanlar ve o bilgilere ek olarak şunları diyebiliriz. Prokaryot hücrelerin sitoplazmasında organeller yoktur. Organellerin tüm görevini yerine getiren bir ribozom organeli vardır. Prokaryot hücrelerin basit ve ilkel yapılı olmasından nedenler bunlardır. Bir dipnot bilgisi vermek gerekirse bazı bakteri hücrelerinin içerisinde mezozom denen oksijenli solunum yapan bir organelde bulunmaktadır.

Prokaryot hücrelerin büyük bir çoğunluğunda kromozom olarak proteinle çevrili daire şeklinde bir DNA (deoksiribo nükleik asit) zinciri bulunmasına karşın mitoz bölünme yapmazlar. Peki hücre bölünme işlemini nasıl yapmaktadır? Her prokaryot hücresinde haploit olan tek bir kromozom açılarak hücrenin zıt kutuplarına doğru hareket ederek hücre bölünme işlemini gerçekleştirir.

Prokaryot hücre hakkında fazla bilgi diğer yazılarımızda yer almaktadır. Prokaryot hücre hakkında detaylı bilgi almak için yazının üzerini tıklamanız yeterlidir.

ÖKARYOT HÜCRELER

Ökaryotik hücreler etimolojik olarak Eski Yunanca’da ‘eu’ kelimesi ve çekirdek anlamına gelen ‘karyon’ sözcüklerinden türeyerek latince Eukaryota ismini almıştır. Ökaryot hücreler bilimsel sınıflandırmanın üst alem kategorisinde arkeler ve bakterilerle birlikte tüm canlıları kapsayan üç ana gruptan biridir. Ökaryot hücreler kısaca tanımı sitoplazmasında çekirdek ve zarlı organeller bulunduran kompleks ve gelişmiş hücredir. Ökaryot hücreler ve prokaryot hücreler arasındaki farkları maddeler halinde sıralamadan önce tanımlarına bir göz gezdirilmesi durumunda aralarında farklar büyük ölçüde ortaya çıkmış durumda.

Ökaryot hücreler belli bir çekirdek (nükleus) yapısına sahip ve çekirdeklerinde DNA, RNA özel sıvısı ve çekirdekçik gibi yapılar bulunmaktadır. Bu yapıların bir kısmı zarlı olmakla birlikte bir kısmı ise zarsız yapıya sahiptir. İnsanlar bitkiler ve hayvanlar ökaryot hücre yapısına sahip canlılardır. Ökaryot hücrelerin sitoplazma yapısı kompleks ve gelişmiş yapıda olduklarını daha öncede belirmiştik. Peki ökaryot hücrenin kompleks ve gelişmiş olmasındaki neden nedir? Çünkü sitoplazmanın içerisinde yer alan lizozom, ribozom, mitokondri, koful vb. organellerin etrafı zar ile kaplıdır ve kalıtsal materyal olan DNA, prokaryot hücredeki gibi tek zar ile çevrilidir.

Prokaryot hücre hakkında detaylı bilgi diğer yazılarımızda yer almaktadır.

PROKARYOT HÜCRE İLE ÖKARYOT HÜCRE ARASINDAKİ FARKLAR

1. Ökaryot hücrelerde çekirdek olarak adlandırılan yapıyı sitoplazmadan ayıran çekirdek zarının üzerinde porlar (delik) bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde ise böyle bir yapı bulunmamaktadır.
2. Ökaryot hücrelerde mitoz bölünmenin gerçekleştiği sırada DNA (deoksiriboz nükleik asit) ile birlikte sıkılaşabilen proteinler bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde sıkılaşabilen protein bulunmamaktadır.
3. Ökaryot hücrelerde kompleks (Karışık) zarsı sitoplazmik yapılı organeller bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde ise ribozom dışında farklı bir organel bulunmamaktadır.
4. Ökaryot hücrelerde oksijenli solunum işlemi için özelleşmiş yani farklılaşmış sitoplazmik organel olan mitokondri bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde ise farklılaşmış bu tip bir organel bulunmamaktadır.
5. Ökaryot bitki hücrelerinden fotosentez işlemi için özelleşmiş sitoplazmik organel olan kloroplast bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde ise fotosentez için özelleşmiş böyle bir organel bulunmamaktadır.
6. Ökaryot hücrelerde karmaşık yapıya sahip olan sitoskeleton olarak adlandırılan mikrofilamentler, ara filamentler ve mikrotübüller bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde ise sitoskeleton olarak adlandırılan karmaşık yapı bulunmamaktadır.
7. Ökaryot hücrelerin kamçı (flagella) yapısı prokaryot hücrelerin kamçı (flagella) yapısından daha karmaşık ve daha kompleks bir yapıdadır.
8. Ökaryot hücrelerde endositoz ve fagositoz olarak adlandırılan, hücre zarıyla kese oluşturulup sıvı ve katı maddeleri hücre içine alma yeteneğine sahip mekanizmalar bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde endositoz ve fagositoz işlemi gerçekleşmemektedir.
9. Ökaryot bitkilerin hücrelerinin yapısında selüloz içeren hücre duvarları bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde ise selüloz içerikli hücre duvarı bulunmamaktadır.
10. Ökaryot hücreler bölünme evrelerinde kromozomların ayrılmasını sağlayan mikrotübül yapıdaki iğ ipliklerine sahiptir. Prokaryot hücrelerin kromozom bölünmesinde ise mükrotübül iğ iplikleri bulunmamaktadır.
11. Ökaryot hücrelerde diploidik vardır. Yani her hücrede genin iki kopyasının bulunması durumu ökaryot hücrelerde bulunmaktadır. Prokaryot hücrelerde ise diploidlik söz konusu değildir.
12. Prokaryot hücrelerde mayoz bölünme ve eşeyli üreme yoktur. Ökaryot hücrelerde ise eşeyli ve mayoz bölünme bulunmaktadır.

PROKARYOT VE ÖKARYOT HÜCRENİN ORTAK ÖZELLİKLERİ

• Prokaryot ve Ökaryot hücrelerin benzer yapıda hücre zarına sahiptirler.
• Prokaryot ve ökaryot hücrelerde Genetik bilgi DNA aracılığıyla aktarılır.
• Prokaryot ve ökaryot hücrelerde Transkripsiyon ve translasyon mekanizmaları ve ribozom yapısının benzer özelliklere sahip olamsı.
• Prokaryot ve ökaryot hücrelerin her ikisindede metabolik yolların aynı olması (Örneğin: glikolik)
• prokaryot ve ökaryot hücrelerde Kimyasal enerji ATP (adenozin tri fosfat) olarak depolamak için kullanılan mekanizmanın benzer özelliklere sahip olması.Örnek verecek olursak, prokayot hücre zarı ökaryotların mitokondri zarı
• Prokaryot ve ökaryot hücrelerin özellikle bitki hücrelerinde fotosentez mekanizmaları birbirine benzemektedir.
• Prokaryot ve ökaryot hücrelerin Zar proteinlerini sentezleme işlemi ile hücre zarına yerleştirmede kullanılan mekanizmanın benzer olması.
• Prokaryot ve Ökaryot hücrelerde birbirine çok benzer yapıda proteazomlar,yani protein sindiren yapılar bulunmaktadır.