Pleiotropi nedir? Pleiotropiye örnekler nelerdir? Pleiotropi hakkında soruların yanıtı ve daha fazlası yazımız içerisinde yer almaktadır.
Yunanca’da pleion = daha çok, trepein = döndürmek, değiştirmek anlamına gelen pleiotropi, tek bir genin birden fazla fenotipik özelliği etkilemesi durumuna denilmektedir. Kısaca tanımını yapmak gerekirse tek bir gen eğer birden fazla fenotipik özelliği etkiliyorsa buna pleiotropi denir. Mendel kalıtım kurallarında bir gen yalnızca bir fenotipik karakteri belli etmektedir. Ancak pleiotropi bu durumun her zaman için geçerli olmadığını göstermektedir.
Pleiotropi bir örnek ile açıklayacak olursak; Drosophila olarak adlandırılan küçük meyve sineği cinsinde beyaz göz renginin oluşmasını sağlayan çekinik bir gen aynı zamanda dişilerde sperm depolayan torbanın şeklini belirlemekte de etkilidir. Ayrıca yine aynı canlı türünde, larvalarının yarı şeffaf olmasını sağlayan çekinik gen aynı zamanda larva gelişimini etkileyerek ölüme neden olmaktadır.
Farklı biyoloji kaynaklarında pleiotropi bir genin canlıdaki birçok yol ile etkileyebilme yeteneği olarak tanımlamaktadır.
Örneğin insanda orak hücre anemisine yol açan alel, aynı zamanda, bu aleli taşıyan heterozigot bireylerin sıtmaya karşı daha dirençli olmasını sağlamaktadır.
İnsanlarda fenilketonüri hastalığına neden olan gen, aynı zamanda fenilketonüri hastalarının saç, göz ve derilerinin açık renkli olmasına neden olur. Siyam kedilerinin renklenmesinden gövdenin açık renkli, kol ve bacakların ise koyu renkli olmasından sorumlu olan alel, aynı zamanda bu kedilerin gözlerinin şaşı olmasına yol açmaktadır.
Pleiotropi Nedir – PDF
