Paratiroid bezi, boyun kısmında bulunan ve vücudun kalsiyum seviyesini kontrol eden dört küçük bezdir. Her bez bir pirinç tanesinin büyüklüğündedir (yaklaşık 30 miligram ağırlığında ve çapı 3 – 4 milimetredir). Paratiroid bezi salgıladığı hormonlar nelerdir? Paratiroit bezi ne işe yarar? Paratiroit bezinin görevler nelerdir? Bu soruların yanıtı aşağıda detaylı bir şekilde yer almaktadır.
Paratiroit Bezinin Salgıladığı Hormonlar
Paratiroid bezi, parathormon (PTH) adı verilen bir hormon üretir. Parathormon paratirin olarakta adlandırılmaktadır.
Paratiroid Bezi Nerede Bulunur?
Boyun kısmında bulunan, tiroit bezine tutunmuş veya gömülmüş, bezelye şeklinde dört küçük bezdir.
Paratiroit Bezi Ne İşe Yarar? Görevleri Nelerdir?
- Parathormon, kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenler.
- Özellikle kandaki kalsiyum iyonu (Ca++) nun seviyesi ve dengesi, doğrudan parathormonun kontrolüyle sağlanır.
- Parathormon kanda kalsiyum iyonlarının miktarını artırır.
- Kanda kalsiyum azaldığında, paratiroit bezi uyarılır ve parathormon salgılanır.
- Parathormonun hedef hücreleri (etki yerleri) kemik, böbrek ve bağırsaklardır.
Paratiroit Bezinin Salgıladığı Parathormon;
- kalsiyum ve fosfatın kemikten kana geçmesini,
- kalsiyumun bağırsaklardan emilerek kana geçemesini,
- kalsiyumun böbreklerden geri emilerek kana
geçmesini, - fosfatın böbreklerden idrarla atılmasını sağlar.
Parathormon sonuçta, kanda kalsiyumun artmasını, fosfatın azalmasını sağlar. Böylece kandaki kalsiyum iyonları miktarının alt sınırını belirler.
Parathormon, antagonisti (zıt etkilisi) olan kalsitoninle birlikte kandaki kalsiyum iyonlarının belirli seviyede kalmasına yardımcı olur.
Kalsiyum, kemik oluşumunda görev alır, kas ve sinir sisteminin normal işleyişi için gereklidir. Kas kasılması, sinirlerden uyartıların taşınması, aktif taşıma olayları ve kanın pıhtılaşması için kalsiyum iyonunun bulunması gereklidir.
Paratiroit Bezi (Parathormon) Düşüklüğü
Paratiroit bezinin salgıladığı Parathormonun gereğinden az salgılanması durumunda kandaki kalsiyum, kemiklerde birikmeye başlar ve kanda kalsiyum azalır. Bu durum tetani denilen hastalığa neden olur.Tetanide, kaslar ağrılı kasılmalar yapar, titremeler olur, el ve ayak parmaklarında içe doğru bükülmeler görülür.
Paratiroit Bezi (Parathormon) Yüksekliği
Paratiroit bezinin salgıladığı Parathormon gereğinden fazla salgılanırsa, kemiklerden kana kalsiyum geçişi hızlanır, kanda kalsiyum artar, kemikler zayışar. Kaslar uyartılara çok yavaş cevap verir. Kanda artan kalsiyum böbreklere taşınır ve orada fosfor iyonları ile birleşerek böbrek taşlarını oluşturur.
