Nükleik Asitlerin Yapı ve Fonksiyonları

Nükleik asit nedir? Nükleik asitlerin yapısı? Nükleotid nedir? Nükleozit nedir? Nükleotit nedir? Nükleotid yapısı? Yazımız içerisinde bu soruların cevapları ve nükleik asitlerin yapı ve fonksiyonları hakkında bilgiler yer almaktadır.

Nükleik asitler, tüm canlı organizmaların hücrelerinde bütün genetik bilgiyi depolayan ve bu bilgilere nesilden nesile aktaran yaşam için önemli olan en büyük organik maddelerdir. Nefes alan ve yaşayan her canlıda nükleik asit bulunmaktadır. Nükleik asitlerin ilk defa 1869 yılında isviçreli bilim adamı Friderich Miescher (Firedrik Mişer) tarafından balık spermi ve akyuvar çekirdeğinde tespit edilerek keşfedilmiştir. Friderich Miescher ilk olarak çekirdekte bulduğu ve asidik özellikler taşıdığı için nükleik asit (çekirdek asitleri) ismini vermiştir.

Nükleik asitlerin yapısına geçmeden önce nükleik asitlerin özellikleri ve bazı terimler hakkında bilgi verelim.

• Nükleik asitler yapılarında karbon (C), oksijen (O), hidrojen (H), azot (N) ve fosfor (P) bulunmaktadır.
• Nükleik asitlerin yapıtaşı yani monomerlerine nükleotit denilmektedir.
• Organik baz ve 5 karbonlu şeker yani pentozun glikozit bağı yapması osnucu nükleozit oluşmaktadır.

• Nükleozitin fosfat grubuyla fosfoester bağı yaparak bağlanması sonucu meydana gelen yapıya nükleotit denilmektedir.

Nükleotid Yapısı

1-) Azotlu organik bir baz,

2-) Beş karbonlu bir şeker,

3-) Fosfat grubu (fosforik asit= H3 PO4 ) bulunur.

1-) BAZLAR

Bazların yapısında karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O) ve azot (N) atomları bulunmaktadır. Nükleotidlerin yapısında pürin ve pirimidin olmak üzere iki çeşit baz bulunmaktadır.

• Pürinler : Adenin (A), Guanin (G) bazlarıdır. Pürinler çift halkalıdırlar.
• Pirimidinler : Sitozin (S), Timin (T), ve Urasil (U) bazlarıdır. Pirimidinler tek halkalıdırlar.

Önemli Bilgi : DNA ve RNA’da adenin, guanin ve sitozin ortak, timin ve urasil ayırt edici bazlardır.

2-) ŞEKERLER

Nükleotidlerin yapısına beş karbonlu şeker olarak adlandırılan pentoz katılmaktadır. Bunlar, riboz ve deoksiribozdur. Riboz’un deoksiribozdan farkı bir oksijenin fazla olmasıdır. RNA nükleotidleri riboz şekeri bulundururken, DNA nükleotidleri deoksiriboz şekeri bulundurmaktadır.

3-) FOSFAT GRUBU

Nükleotidlerin yapısı içerisinde yer alan üçüncü molekül fosforik asittir(H3PO4). Fasfat grubu kompleks moleküllerin yapısında bulunduğu zaman fosfat adını almaktadır.

Baz, şeker ve fosfatlar birleşip nükleotidler meydana gelmektedir. Meydana gelen nükleotid sonucu bir su molekülüde açığa çıkmaktadır. Yani, nükleotid sentezi bir dehidrasyon reaksiyonudur.

Nükleik asitlerle ilgili diğer bilgiler sitemiz içerisinde yer alan diğer yazılarımızda mevcuttur.