Ülkemizde son zamanlarda sık duyduğumuz nişasta bazlı şeker diğer hakkında sizlere bilgi vereceğiz. Nişasta bazlı şeker nedir? NBŞ olarakta kısaltılmış olan nişasta bazlı şeker aslında nişastanın glikoz moleküllerinin oluşturduğu bir bir birleşik şekerdir. Son zamanlarda uzmanlar tarafından zararları vurgulanan nişasta bazlı şeker mısır nişastasının kimyasal işlemlere uğraması sonucu elde edilerek insan sağlığını büyük ölçüde tehdit eden bir şeker birleşiğidir. Nişasta bazlı şeker genellikle sıvı olarak üretilen bir maddedir.
Nişasta bazlı şekerin elde eldilme şekli ise, nişastanın bir tür kimyasal reaksiyon ile parçalanması sonucu glukoza dönüşmesi ve glikozunda fruktoza dönüşmesi sonucu oluşturuluyor. Nişasta bazlı şeker yabancı kaynaklarda yüksek fruktozlu mısır şurubu olarak adlandırılıyor. Dünyada birçok ülkede yüksek fruktozlu mısır şurubu olarak adlandırılan nişasta bazlı şeker (NBŞ) belirli dozlarda kullanılmaktadır. Yüksek fruktoz demek yüksek oranda meyve şekeri demektir.
Nişasta bazlı şekerin oluşmasında etkin rol oynayan fruktoz, insanda tokluk hissi uyandıran bir şekerdir. Son zamanlarda yualnbızca ülkemizde değil dünyanın farklı noktalarında da nişasta bazlı şeker yani mısır şurubu pancar şekerinin yerini almaya çalışıyor. Ancak pancar şekeri ve nişasta bazlı şeker arasındaki bu rekabet insan sağlığı açıosında risk teşkil ediyor. Bilim dünyası nişasta bazlı şeker hakkında geniş çaplı araştıormalar yapmaktadır.
Nişasta bazlı şekerle elde edilen mısır şurubu, şeker pancarından daha tatlı, ucuz ve taşıma maliyeti daha düşük tüm bu faktörler göz önünde bulundurulduğunda üreticiler tercihini daha yüksek kazanç sağülamak için nişata bazlı şekerden yana kullanıyor. Nişasta bazlı şeker yani mısır şurubunda % 90 oranlarına varan fruktoz bulunurken şeker pancarıyla evlerimize giren çay şekerinde ise fruktoz oranı neredeyse yarı yarıya inmektedir.
Bilim insanlarının yaptığı açıklamalara göre fruktoz masum bir şeker cinsi değildir. Kilo almaya yani obeziteye, insülin direncini zedeleyerek çağımızın tehlikeli hastalığı olan şeker hastalığına yol açabilmektedir. İnsan sağlığı için risk teşkil eden nişasta bazlı şekere dikkat edebilmeniz için marketlerde aldığınız ürünlerin içeriklerine dikkat edin. Bazı ürünlerin ambalajlarında mısır şurubu “nişasta bazlı sıvı şeker” olarak adlandırılmaktadır; kısaca “NBSŞ” dendiği de oluyor. ABD’de HFCS olarak isimlendiriliyor. (HFCS-55) sakaroz ile aynı tada sahipken diğeri (HFCS-42) daha az tatlıdır. HFCS-55 daha ziyade içeceklerde, HFCS-42 katı gıdalarda kullanılır. Ancak çoğunlukla etiketlerin üzerinde ne kadar fruktoz kullanıldığı belirtilmiyor. Özellikle minik gurmenize yedirdiğiniz her gıdada buna dikkat edin. Onu ıvır zıvır gıdalardan uzak tutun. Mümkün olduğunca evinizde hazırladığınız yiyecekleri verin.
Peki Nişasta bazlı şeker ne için kullanılır?
Nişasta bazlı şeker yukarıda ifade ettiğimiz gibi mısır şurubudur. Yüksek oranda fruktoz şekeri olarak bilinmekte. Bu mısır şurubu yiyeceklerde dokuyu yumuşatmak ve hacim kazandırmak, şekerin kristalleşmesini önlemek ve aromayı arttırmak için kullanılır. Marketlerde ve farklı yerlerde firmalar ürünlerin raf ömrünü arttırmak için ürünlerde nişasta bazlı şeker olan mısır şurubunu kullanmaktadır.
Nişasta bazlı şeker hangi hastalıklara neden olmaktadır?
- Obezite.
- İnsülin direnci.
- Diyabet.
- Kanserler.
- Yüksek kan trigliseridi.
- Karaciğer yağlanması.
- Kalp ve damar hastalıkları.
- Alzheimer.
Peki hangi ürünlerde nişasta bazlı şeker bulunmaktadır?
- Alkollü içeçeceklerin bir çoğunda
- Gazlı içeceklerde
- Hazır meyve sularında
- Tat arttırıcı ve fermante etme özelliğini kullanarak çikolatalarda
- Şekerlemelerde
- YAş pastalarda
- Bisküvilerde
- Dondurmnalarda
- Helvalarda
- Reçellerde
- Marmelatlarda
- Unlu mamüllerde
- Süt ürünlerinde
- Ketçaplarda
- Mayonezlerde
- Hazır çorbalarda
Şeklinde liste çoğaltılabilir. Bu nişasta bazlı şekerin ürünlerde kullanım miktarı dünyada bir çok ülkede sınırlı orandadadır. Hatta bazıu ülkeler nişasta bazlı şekerin kullanımını yasaklamıştır. Ancak ülkemizde son zamanlarad sıkça konuşulan nişasta bazlı şeker kullanım kotası oldukça yüksektir.
100 gram nişasta bazlı şekerde bulunan besin değeri?
- Kalori (kcal) 285
- Toplam yağ 0 gram
- Kolesterol 0 miligram
- Sodyum 155 miligram
- Potasyum 44 miligram
- Karbonhidrat 78 gram
- Diyet Lifi 0 gram
- Şeker 78 gram
- Protein 0 gram
- A Vitamini 0 miligram
- C Vitamini 0 miligram
- Kalsiyum 18 miligram
- Demir 0,4 miligram
- D Vitamini 0 miligram
- B6 Vitamini 0 miligram
- B12 vitamini 0 miligram
- Magnezyum 8 miligram
Nişasta Bazlı Şekerin Zararları NElerdir?
Kilo Vermenize neden olur
Şekerle birlikte yüksek fruktozlu mısır şurubu üzerine çok fazla tartışma var. Birçok HFSC destekçisi, her ikisinin de eşit derecede kötü kalmasını isterler, ancak tüm tatlandırıcılar, istenmeyen kilo vermeye geldiğinde eşit yaratılmazlar. Princeton Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, HFCS’nin rafine şekerden daha fazla kilo almaya neden olduğu bulunmuştur.
Kansere neden olur
Birçok yiyecek ve içecekte bulunan yüksek fruktozlu mısır şurubu ile, son on yıllarda fruktoz alımının dramatik olarak artması şaşırtıcı değildir. Amerikan Kanser Araştırmaları Derneği tarafından yayınlanan 2010 tarihli bir araştırma , HFCS’deki fruktozun, özellikle pankreas kanseri olmak üzere kanser gelişimini desteklediğini ortaya koymuştur.
Yağlı Karaciğer ve Karaciğer Stresine neden olur
Fruktozun, yağ sentezini artırıp yağ yıkımını engelleyerek karaciğerde yağ birikimini uyardığı bilinmektedir. Kimyasal olarak yüksek fruktozlu mısır şurubu oluşturmak için, doğal olarak birbirine bağlı olan glikoz ve fruktoz ayrılır. HFCS kan dolaşımına girdiğinde, serbest fruktoz doğrudan karaciğerinize geçer ve karaciğerin işleme kapasitesini alt eder. Bu, karaciğerinizde lipogenez olarak adlandırılan sağlıksız yağ üretimine neden olur. Karaciğer ağırlığının yüzde 5 ila yüzde 10’undan fazlası yağlanırsa, bu durum yağlı karaciğer hastalığına yol açabilir . Gerçi orada durmuyor. Yağlı bir karaciğere sahip olmak ciddi karaciğer stresi, karaciğer hasarı, obezite, prediyabet ve tip 2 diyabetlere neden olabilir.
Kolesterol Arttırır
Yüksek fruktozlu mısır şurubu alımı yüksek kolesterol seviyelerine bağlıdır. Amerikan Journal of Clinical Nutrition’da yayınlanan bir çalışmada , sadece iki haftalık orta dereceli yüksek fruktozlu mısır şurubu tüketiminin, kolesterol ve trigliserit düzeylerinin yükselmesine neden olduğu bulunmuştur.
Diyabete neden olur
Birçok tıp uzmanı, fruktozun şeker hastaları için şekerden daha iyi olduğunu düşünür, ancak vücuttaki her hücre glikozu metabolize edebilir. Diğer yandan, fruktoz karaciğer tarafından metabolize edilmelidir. Fruktoz, diyabetle, özellikle de çok miktarda serbest yüzen fruktoz içeren yüksek fruktozlu mısır şurubu ile doğrudan bağlantılıdır. Fruktoz içeren meyvelerin aksine, aynı zamanda fruktozun vücut tarafından emilimini olumlu yönde etkilemek için lif ve besinler de vardır, yüksek fruktozlu mısır şurubu kesinlikle sıfır besin değeri sunar. Sadece düz bir şekilde sorgulanabilir şeker ve kalori, başka bir şey değil.
Yüksek Tansiyona neden olur
Eklenmiş şekerlerden alınan fruktoz tüketimi, insanlarda yüksek tansiyon seviyeleri ile ilişkilidir . Metabolizma’da yayınlanan bir 2012 çalışmasının amacı, yüksek fruktozlu mısır şurubu ile tatlandırılmış meşrubatların sükroz (sofra şekeri) ile karşılaştırılmasıdır. Randomize bir çalışmada, araştırmacıların 40 erkek ve kadında, HFCS veya sukroz ile tatlandırılmış bir içeceğin 24 onsu tükenmiştir. Daha sonra kan basıncı, kalp atım hızı, fruktoz ve diğer bazı metabolik biyobelirteçleri ölçmek için altı saat içinde idrar ve kan numuneleri topladılar.
Kalp Hastalığına neden olur
HFCS’in kan basıncını yükseltmesi, kalbiniz için son derece kötü hale getirmek için yeterli sebeptir. Yüksek tansiyon , kalp hastalığı, inme ve diyabet riskini artıran metabolik sendrom adı verilen tehlikeli sağlık sorunlarının bir parçasıdır . Araştırmalar, sağlıklı glukoz toleransı olan ve sağlıksız glukoz toleransı olan kişilerde fruktozun, bireyin riskini en yüksek düzeyde tutan, toplam serum kolesterolünde ve düşük yoğunluklu lipoproteinlerde (LDL) genel bir artışa neden olduğunu göstermektedir.
Sızıntılı Gut Sendromuna neden olmaktadsır
Sızıntılı bağırsak sendromu da artmış bağırsak geçirgenliği olarak adlandırılır. Bu duruma sahip olduğunuzda, sindirim sisteminizdeki “net” hasar görür ve bu da proteinlerin (glüten gibi), kötü bakterilerin ve sindirilmemiş parçacıkların kan dolaşımına geçmesine izin verir.
Civa Zehirlenmesine
Birden fazla çalışma, yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren ürünlerde, kayda değer miktarda cıva bulunduğunu ve bu da tehlikeli cıva zehirlenmesine katkıda bulunabileceğini göstermiştir . Cıvaların vücutlarımız için çok zehirli olduğunu biliyoruz ve özellikle gelişmekte olan bir çocuğun civaya maruz kalması rahatsız edici. Merkür karaciğeri, böbrekleri, beyni ve diğer iç organları olumsuz etkiler.
Nişasta bazlı şeker kullanımına karşı en iyi alternatifler nelerdir?
HFCS için en iyi alternatiflerden bazıları çiğ bal ve akçaağaç şurubu gibi TRULY doğal tatlandırıcılar içerir . İçerik etiketlerini okurken (ki bunu yapmayı umuyorum), bu doğal tatlandırıcıları arayın ve yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren her şeyi temizleyin.
Bunlar tavsiye ettiğim ilk 10 doğal tatlandırıcı ve HFCS alternatifi:
- Ham Bal (1 yemek kaşığı – 64 kalori)
- Stevia (0 kalori)
- Tarihler (1 Medjool tarihi – 66 kalori)
- Hindistan Cevizli Şeker (1 yemek kaşığı – 45 kalori)
- Akçaağaç şurubu (1 yemek kaşığı – 52 kalori)
- Blackstrap Pekmezi (1 yemek kaşığı – 47 kalori)
- Balsamik Sır (1 yemek kaşığı – kalınlığa bağlı olarak 20–40 kalori)
- Muz Püresi (1 fincan – 200 kalori)
- Kahverengi Pirinç Şurubu (1 yemek kaşığı – 55 kalori)
- Gerçek Meyve Reçeli (meyveye göre değişir)
