Monosakkarit Nedir? Monosakkaritlerin genel özellikleri nelerdir? Karbon sayısına göre monosakkaritlerin sınıflandırılması? Biyolojik açıdan önemli monosakkaritler nelerdir? Pentozların özellikleri? Heksozların özellikleri? Glikozun özellikleri? Fruktozun özellikleri? Galaktozun özellikleri?
Monosakkartit Nedir?
Karbonhidratların en küçük yapı birimi olarak bilinen monosakkaritler su ile daha küçük parçalara ayrılamadıkları için basit şekerler, tek şekerler ve monozlar olarak adlandırılırlar. Monosakkaritleri kısaca tanımlamak gerekirse genel formülü Cn(H2O)n olan karbonhidratların en küçük yapıtaşı denebilir. Monosakkaritler zincirli ve halkalı bir yapıya sahip olmakla birlikte 3 ila 6 karbon (C) atomuna sahiptiler. Monosakkaritler basit şekerler olarak ifade edilmesine karşın tüm üyeleri tatlı değildir.
Monosakkaritlerin adlandırma işlemi yapılırken moleküllerinde yer alan karbon (C) sayısı latince yazılır ve latince yazılan karbon sayısının sonuna “-oz” eki getirilir. Bu şekilde monosakkaritlerin gruplandırılmış olur. Örneğin üç karbonlu (C) monosakkaritler trioz, dört karbonlu (C) monosakkaritler teroz, 5 karbonlulara pentoz şeklinde adlandırma işlemi yapılarak gruplara ayrılırlar.
Monosakkaritlerin 5 karbon içeren Pentozun içerisinde yer alan riboz (C5H10O5) ve deoksiriboz (C5H10O4) nükleik asitlerin yapısında yer almaktadır. Monosakkarit grubunda yer alan pentozlar ayrıca hücre zarından difüzyon ile kolay geçerler.
Polisakkaritler ve disakkaritler ile birlikte organik bileşik olan karbonhidratların çeşitleri arasında yer alan monosakkaritlerin besin kaynağı açısından en önemlisi heksozlardır. Altı karbonlu (C) şekerler olarak adlandırılan heksozlar en önemli olanları glikoz, galaktoz ve froktoz‘dur. Üzüm şekerlerine glikoz, meyve şekeri ve levüloza fruktoz, süt şekerine de galaktoz denilmektedir. Heksozların en önemli üyelerinden fruktoz, galaktoz ve glikoz sindirilme işlemine uğramadan kana karışırlar. Heksozların kapalı formülleri C6H12O6 şeklindedir. Heksozlar birbirlerinin izormerleridirler. Bunun yanında glikozun ayracı Fehling veya Benedik çözeltisidir. Ayraç glikozla birleşince kırmızı olur.
[…] içerdikleri şeker sayısına göre monosakkaritler (tek şekerler), disakkaritler (ikili şekerler) ve polisakkaritler (çoklu şekerler) olmak üzere üçe […]
[…] içerdikleri şeker sayısına göre monosakkaritler (tek şekerler), disakkaritler (ikili şekerler) ve polisakkaritler (çoklu şekerler) olmak üzere üçe […]