Akarsu ekosistemleri:
Durgun su ekosistemlerinden ayıran üç temel özellik vardır.
- Akıntı, akarsulardaki kontrol edici ve sınırlayıcı ana etmendir.
- Karasal ve sucul ortam arasındaki etkileşim, akarsularda daha yoğun ve yaygındır.
- Akarsularda oksijen basıncı yüksek ve her bölgede aynı değerdedir.
- Akarsu yatağı boyunca iki bölge görülür.
1. Hızlı akıntılı bölge: Bu bölgede tabandaki taşlara yapışarak yaşayan bazı canlılar ve akıntıya ters yüzen balıklar bulunur.
2. Durgun bölge: Akıntı hızının azaldığı, derinliğin arttığı, kum ve balçık gibi maddelerin biriktiği bölgedir. Bu bölgelerde tür çeşidi fazladır.
Tatlı Su Sulakalanları:
Sulakalanlar açık ekosistemlerdir. Daha derinlerde yer alan sularla veya akış havzasının yukarı bölgelerindeki ilişkilerine göre grupladırılır.
Akarsu kökenli sulakalanlar:
Bu sulakalanlar akarsudan gelen sularla beslenir.
Göl kökenli sulakalanlar:
Göl, gölcük ya da barajla bağlantısı bulunan ve su rezervlerindeki suların taşınmasıyla periyodik olarak oluşan sulakalanlardır.
Bataklık sulakalanları:
Bu sulakalanlar çöküntülü alanlarda görülür. Sazlık bataklık alanları, torbalık bataklıkları ve orman bataklık alanları olarak gruplandırılabilir. Bataklık ormanları genellikle kıyı ovalarından geçen büyük akarsular çevresindeki taşkın alanlarını kaplar.
Gel-git alanlarındaki tatlı su bataklıkları alçak bölgelerde yer alan kıyı ovalarında, gel-gitlerin etkisi büyük nehirlerin üzerinden iç bölgelere kadar ulaşır.
Türkiye’de Sulak Alan Ekosistemleri :
Sulak alanlar; doğal veya yapay, tatlı veya tuzlu sular, durgun ya da akıntılı farklı derinliklerdeki (6 m’yi geçmeyen) büyük sular, sazlık ve bataklıklardır. Sulak alan ekosistemleri tropikal bölglerden sonra biyolojik çeşitliliği en fazla olan ekosistemdir. Başta su kuşları olmak üzere çok zengin hayvan ve bitki türleri için yaşama alanlarıdır. Ülkemizde Van Gölü, Tuz Gölü, Kızılırmak, Fırat, Seyhan gibi büyük ırmaklar, baraj gölleri sulak alanlarıdır. Bu alanlar, sadece Türkiye’deki kuşlar için değil göçmen kuşların göç yolları üzerinde olması nedeniyle de büyük öneme sahiptir. Örneğin dünyada nesli tehlike altında olan tepeli pelikan Manyas Kuş Gölü ve Çamaltı Tuzlasında, dik kuyruk ördeği Burdur Gölü’nde kışlar. Tuz Gölü şamingoları da bu bölgede yumurtalarını bırakır yuva oluşturur.
Türkiye’de Deniz ve Kıyı Ekosistemleri :
Ülkemizin Karadeniz, Akdeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi genifl bir ekosisteme sahiptir. Ege Denizi bir çok ada, adacık, deniz mağaralar› ve kayalıklar yönüyle ekosistem çeflitliliği açısından önemli konumdadır. Örneğin Ege Denizi’ndeki mağaralar Akdeniz foku (Monachus monachus) ve birçok balık türü için barınak oluşturmaktad›r. Bu denizler ve k›y› ekosistemleri su canlılarının çeflitliliği açısından önemlidir. Çok çeşitli balık türleri vadır. Kalkan, uskumru, kılıç balığı, ticari önemi ve nesli tehdit altında olan balık türleridir.
Türkiye’nin sulak alanlarında saz, kamış, hasır otu, nilüfer vb. bitkilerin yanısıra su mercimeği gibi su altı bitkilerine de rastlanır.
