Kromatin iplikler bölünme öncesinde ince uzun yumak şeklinde iplikler gibi görünen yapılardır. Bunlara kromatin ağı da denir.
Kromatin iplikler hücre bölünmesi sırasında kısalıp kalınlaşarak kromozom adı verilen yapıları meydana getirir. Kromozomlar üzerinde kalıtsal özelliklerin taşınmasını sağlayan genler bulunur. Kromozomların eşlenmesi ile kardeş kromatitler oluşur.
İnsanlarda 23 çift (46 kromozom) kromozom bulunur. 23 çift kromozomun bir çifti cinsiyeti tayin eden kromozomlar (gonozom), 22 çifti ise vücut özelliklerini belirleyen kromozomlardır (otozom).
Kromozomlar sentromer denilen bir boğumla ikiye ayrılır. Sentromer üzerinde kromozomun yapısındaki her bir kromatit için, yani iki tane kinetokor denilen proteinden oluşmuş bir yapı vardır. Bölünme sırasında kromozomlar bu kısımları ile iğ ipliklerine bağlanır.
Sentromeri olmayan bir kromozom hücre bölünmesine katılamaz. Kromozomlar kimyasal olarak DNA ve protein moleküllerinden meydana gelir.
Kromozom Yapısı ve Görevleri (Detaylı)
Kromozom Nedir? Kromozomun Yapısı
Bir kromozom, bağlı nükleik asit bazlarına bir yapı kazandıran ilişkili proteinlerin etrafına sarılmış bir DNA dizesidir. Sırasında interfaz proteinleri DNA’dan çevrilmiş olabilir ve DNA çoğaltılabilir şekilde, hücre döngüsünün, kromozom, gevşek bir yapıda bulunmaktadır. Mitoz ve mayooz sırasında , kromozom yoğunlaştırılarak organize edilir ve ayrılır. Bir hücredeki tüm kromozomlardan ve bunların ilişkili proteinlerinden oluşan madde kromatin olarak bilinir . Prokaryotlarda, genellikle tek bir kromozom bulunur; bu, halka benzeri veya doğrusal bir şekildedir. Çoğu ökaryotik organizmanın kromatin, daha sonra makalede anlatıldığı gibi çok sayıda kromozomdan oluşur. Her kromozom,Bir organizma üretmek için gerekli olan genetik kod.
Tüm genetik kodun farklı kromozomlara bölünmesi, farklı kromozom kombinasyonları ile farklı allellere veya içerdikleri genetik varyasyonlara göre değişkenlik olasılığını sağlar. Kromozomların rekombinasyonu ve mutasyonu, mitoz, mayoz bölünme ya da fazlar arası fazda meydana gelebilir. Nihai sonuç, farklı şekillerde işlev gören ve davranan organizmalardır. Bu varyasyon, değişen ortamlara tepki olarak popülasyonların zamanla gelişmesine izin verir.
Kromozomun Görevleri
Kromozom sadece genetik kodu tutmaz, fakat yardımcı olan proteinlerden çoğunu ifade eder. Kompleks biçimi ve yapısı, genlerin ne sıklıkta proteinlere çevrilebileceğini ve hangi genlerin çevrildiğini belirler. Bu süreç gen ifadesi olarak bilinir ve organizmaları yaratmaktan sorumludur. Kromozomun ne kadar yoğun bir şekilde paketlendiğine bağlı olarak, belirli noktalardaki bir genin ne sıklıkla ifade edildiğini belirler. Aşağıda gösterilen kromozom yapısının görüntüsünde görüldüğü gibi, daha az aktif genler, aktif transkripsiyon yapılan genlerden daha sıkı olacaklardır. Genleri ve transkripsiyonu düzenleyen hücresel moleküller sıklıkla bu proteinleri aktifleştirerek veya etkisiz hale getirerek çalışırlar; bu da kromozomu daraltabilir veya genişletebilir. Hücre bölünmesi sırasında, tüm proteinler aktive edilir ve kromatin yoğun bir şekilde farklı kromozomlara dönüştürülür. Bu yoğun moleküller, kromozomlar yeni hücrelere ayrıldığında ortaya çıkan çekme kuvvetlerine karşı daha iyi bir şans verir.
KROMOZOM YAPISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER İLE İLGİLİ BİLGİ ALMAK İÇİN TIKLAYIN
KROMOZOM SAYISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER İÇİN TIKLAYIN…
Kromozom Nedir? Kromozomun Yapısı – PDF
