Başta çiçek ve meyveler olmak üzere, bitki aleminde bulunan canlıların çeşitli kısımlarının rengini oluşuran plastit çeşidine kromoplast denilmektedir. Plastitler bitkilerde renk pigmentlerini taşıayn bir organel olmakla beraber 3 çeşiti bulunmaktadır. Bunlar kloroplast, kromoplast ve lökoplasttır. Biz bu yazımızda yalnız kromoplst yapısı, görevleri ve özellikleri hakkında bilgi vereceğiz.
Kromoplast Yapısı
Kromoplastların yapısında farklı renkleri oluşturan pigmentler bulunmaktadır. Bu pigmentler arasında en çok bilinenler ve milli eğitimin biyoloji kitaplarında yer alan pigmentler şunlardır;
Ksantofiller ; Limon, muz ve armut gibi meyvelerin kabuğuna sarı rengini veren kromoplast pigmentidir.
Likopen ; Domates ve kırmızı biber gibi bitkilere kırmızı rengini veren kromoplast pigmentidir.
Karoten ; havuç gibi sebzelere ve bitkilere turuncu rengini vermekle sorumlu kormoplast pigmentidir.
Kromoplast ve kloroplastlar çeşitli faktörlerin etkisiyle birbirlerine dönüşebilmektedirler. Bunu bir örnekle açıklayacak olursak, Olgunlaşmamış bir domates yeşil renktedir. Yeşil renkli domestes yapısında klorofil içermektedir. Ancak domates olgunlaştıkça dokusundaki kloroplastlar, kloroifllerini kaybederek likopen içeren kromoplastlara dönüşür ve domates kırmızı rengini alır.
Kromoplast Özellikleri ve Görevleri
- Kromoplastlar meyve ve sebze diğer bitkilere farklı renkler kazandıran plastit çeşitidir.
- Kromoplastlar lökoplastlar gibi renksiz pigmentlere sahip değildir.
- Kromoplastın en temel görevi, bitkiye renk veren pigmenlerin üretilmesini sağlamak ve depolanmasıdır.
- Plastitler bitkiye sarı, yeşil, kırmız ve turuncu rengini veren organellerdir.
-
Kromoplast resmi Bitkilerde bu renklerin dışında oluşan renklerin oluşumunu ise koful özsuyunun PH’sına göre değişik renkler alabilen ‘antyokyan’ isimli boya maddesi tarafından gerçekleşmektedir.
- Kromoplastların üç çeşiti bulunmaktadır. Bunlar bitkiye kırmızı rengini veren likopen, sarı rengini veren ksantofil ve turuncu rengini veren karoten’dir.
- Kromoplastlar renk pigmentlerinin üretimi ve depolanmasında rol almaktadır.
- Gerektiği zamanlarda kloroplasta ve lökoplata dönüşebilmektedir.
- Bitkilerin üremesini kolaylaştırmaktadır.
Kromoplast vitamin sentezler mi? Bu sorunun yanıtı ise evet olacaktır. Plastitler arasında vitamin sentezinde rol alan kromoplasttır.
Kromoplast fotosentez yapar mı? Bu sorunun yanıtı ise hayır olacaktır. kromoplastlar, kloroplast ve lökoplast gibi fotosentez yapan canlılarda bulunmasına karşın fotosentez yapmamaktadır. Güneşten aldıkları ışınları kloroplasta yansıtırlar.
Kromoplast çift zarlı mı? Bu sorunun yanıtı evet çift zarlıdır. Sadece kromoplasat değil diğer plastitlerde çift zarlı bir yapıya sahiptir.
Kromoplast Nedir? Kromoplastın Yapısı, Özellikleri ve Görevleri – PDF
