Kloroplast, disk, küre veya oval şeklinde, çift zarlı, yeşil renkli plastitlerdir. Kloroplastın içerisi renksiz bir ara madde olan stroma (matriks) sıvısı ile doludur. Stromada, fotosentez enzimleri, kloroplasta ait DNA ve RNA, ribozom organeli bulunur. Kloroplast organeli de tıpkı mitokondri gibi, ihtiyaç duyduğu bazı proteinleri sentezleme, büyüme, kendi metabolizmasını yönetme, çekirdeğin kontrolünde kendisini çoğaltma olaylarını gerçekleştirir.
Kloroplastın içinde stromaya gömülmüş halde granum adı verilen zarlı bir yapı bulunur. Fotosentez için gerekli güneş enerjisini soğuran yeşil renkli klorofil pigmenti, bu zarların üzerinde bulunur. Klorofil güneş enerjisini ATP ye çevirir.
Kloroplastlar, bitkinin yeşil organlarında, yüksek alglerde ve bazı ökaryot bir hücreli canlılarda bulunur. Fotosentez yapan bakterilerde ise klorofil pigmenti sitoplazmada dağınık halde bulunur.
Kloroplastın Görevi
- Fotosentezi gerçekleştirir. Fotosentez olayında, CO2 ve H2O dan güneş enerjisi ve klorofil pigmentinin yardımıyla organik besin üretilir ve serbest O2 açığa çıkar.
- Kloroplast ve mitokondri’nin ortak ve farklı özellikleri vardır.
Kloroplast ve Mitokondri Arasındaki Ortak ve Farklı Özellikler
Ortak Özellikler
- Çift zarlı olma
- DNA, RNA ve ribozom bulundurma
- ETS (elektron taşıma sistemi) bulundurma
- Enerji dönüşümü gerçekleştirme
- Protein sentezleme, büyüme, kendi metabolizmasını yönetme, çoğalma
Farklı Özellikler
- Kloroplastın iç zarı düz iken mitokondrinin iç zarı kıvrımlıdır.
- Kloroplastta ışık enerjisi önce ATP ye, sonra organik besindeki kimyasal bağ enerjisine dönüşürken, mitokondride organik besindeki kimyasal bağ enerjisi ATP ye dönüşür.
- Kloroplastta CO2 ve H2O kullanılıp, organik besin ve O2 üretilirken; mitokondride organik besin ve O2 kullanılıp, CO2, H2O ve ATP üretilir.
- Kloroplastın sıvı kısmına gömülmüş tilakoit lameller bulunur.
Kromoplast ve Lökoplast
Meyvelere ve çiçeklere renk veren plastitler kromoplastlardır. Kromoplastlar bitkinin yaprak, gövde, kök, meyve ve çiçeklerinde bulunabilir.
Kromoplastlar ksantofil (sarı), karoten (turuncu), likopen (kırmızı) gibi farklı renkte pigmentleri bulundururlar.
Lökoplastlar, bitkilerin kök, toprak altı gövdesi ve tohum gibi depo organlarının hücrelerinde bulunan renksiz plastitlerdir. Lökoplastlar, uzun süre ışık alırsa kloroplasta dönüşebilir. Bitkinin türüne göre lökoplastlarda nişasta, yağ ve protein depolanır.
