Maddelerdeki kimyasal bağların değişmesi olayına kimyasal tepkime denir. Kimyasal tepkimelerde, tepkimeye giren maddelerin kimyasal bağları kopar, yeni bağlar oluşur ve dolayısıyla yeni ürün(ler) meydana gelir.
Kimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için belirli bir enerji engelinin aşılması gerekir. Aktivasyon enerjisi denilen bu engel aşılmadan kimyasal tepkime başlamaz. Yüksek aktivasyon enerjisi tepkimelerin çok yavaş ilerlemesine neden olur.
Aktivasyon enerjisi engelinin aşılması iki yolla gerçekleştirilebilir. Bu yollardan biri, katalizör kullanılmı yorsa yüksek ısı enerjisi kullanmaktır. Isıyı emen moleküllerin iç enerjileri yükseldiğinden çarpışma ve tepkime yapma olasılığı artırılmış olur. Diğer yol ise düşük ısı ve katalizör kullanmaktır.
Katalizörler, yüksek ısıya gerek duymadan:
- ilgili maddelerle tepkimeye girerek geçici bir bileşik oluşturan,
- tepkimenin aktivasyon enerjisini düşüren,
- tepkimenin dengeye erişme hızını artıran,
- tepkime sonunda ürünler oluşurken kendisi değişmeden kalan,
- ortamda ilgili madde varsa ve koşullar uygunsa aynı işlevine devam eden (tekrar kullanılan) maddelerdir.
Katalizörlerin gerçekleştirdiği bu olaya kataliz veya katalitik etki denir.
