Islah, bir türe istenilen özellikleri kazandırma durumudur. Islah çalışmalarının amacı;
- İstenilen gen kombinasyonlarına sahip,
- Yeni üstün özellikler içeren,
- Olumsuz özelliklerden arındırılmış bireyler elde etmek ve bunları çoğaltmaktır.
İnsanlar geleneksel ıslah çalışmalarını yıllardır uygulamaktadır. Bu yöntemde istenilen farklı özelliklere sahip canlılar seçilir ve birbiriyle eşleştirilir. Sonuçta anne ve babanın istenilen özeliklerini taşı
yan yeni bireyler oluşur.
Yeni ıslah yöntemlerinin gelişmesiyle yüksek kaliteli ve daha fazla ürün elde edilmeye başlanmıştır. Islah çalışmalarında kullanılan yöntemler;
- tür içi ve türler arası melezleme,
- yapay döllenme,
- poliploidi,
- gen aktarımı (klonlama)
Melezleme: Uzun süre sadece kendi aralarında gen alışverişi yapan ırklar zayıf ırklardır. Çünkü bu durumda zararlı çekinik genler homozigot hale gelerek fenotipte ortaya çıkar. Ancak farklı karakterler bakımından homozigot ırklar arasında çaprazlama yapılarak gen alışverişi sağlanırsa kuvvetli melez bireyler oluşturulabilir.
Yapay döllenme: Bu yöntemde üstün özelliklere sahip hayvanlardan alınan spermler, sperm bankalarında saklanır. Uygun özellikteki yumurtalar bu spermlerle döllenir.
Poliploidi: Ekonomik değeri yüksek bitkilerin elde edilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Hücrelerindeki kromozom sayısının 3n veya daha fazla olduğu poliploid bitkilerin çiçek ve meyveleri, normal bitkilerden daha iridir.
Gen Klonlama: Genler üzerinde yapılan çalışmalara bağlı olarak istenilen ürünlerin elde edilmesidir. Klonlama, istenilen özellikte gen taşıyan DNA parçasının çoğaltılmasına denir.
