Homeostasi, vücudumuzun nasıl çalıştığını anlamada anahtar bir kavramdır. Homeostasi iç ve dış dengeyi sabit tutmak anlamına gelir. Yunanca: homeo, benzer anlamına gelir ve staz durağan, ‘istikrarlı’ kelimelerinden türemiştir. Homeostasinin daha resmi bir tanımı, iç ortamını düzenleyen ve istikrarlı, sabit bir özellik koşulunu koruma eğiliminde olan bir sistemin adıdır. Yani homeostasi iç denge demektir.
Homeostasi, vücudumuzda sürekli oluyor. Yemek yiyoruz, terliyoruz, içiyoruz, dans ediyoruz, biraz daha yiyoruz, tuzlu patates kızartması yiyoruz ve yine de vücut kompozisyonumuz neredeyse aynı kalıyor. Yaptığınız tüm aktiviteler sonucu, davranışınıza bakılmaksızın glikoz, sodyum, kırmızı kan hücreleri ve diğer kan bileşenlerinin seviyesini test edin hemen hemen sabit olacaktır.
Ne kadar su içtiğiniz önemli değil, tonlarca içerseniz vücudunuz bir balon gibi şişmez ve çok az içtiğinizde kuru üzüm gibi büzülmez. Bunu hiç merak ettiniz mi? Vücudumuz ne kadar sıvı tutmamız gerektiğini biliyor ve sonra ne kadar su içtiğimizden bağımsız olarak sabit bir seviyede kalıyor. Bu beden büyüklüğünün korunması bir homeostasi örneğidir.
Diğer homeostasi örnekleri de var. Örneğin, tuz ve glukoz konsantrasyonumuz (şeker) sabittir; vücut ısımız genellikle 37 santigrat derece (98.6 derece Fahrenheit) civarındadır; Vücudumuzdaki kan miktarı yaklaşık 5 litredir, kanımızın ozmolaritesi (çözünen miktar) yaklaşık 300mOsm olarak kalır. Fizyolojik bir değişkenin normal değerine ayar noktası denir. Homeostasi sayesinde tüm ayar noktaları değerini korur.
