Göz, sinirsel ektoderm, baş ektodermi ve mezoderminin karşılıklı etkileşimi sonucunda gelişir. Gözün gelişmesi ön beyinden uzanan iki çıkıntı ile başlar, gelişmeye baş ektodermi ve mezoderm de katılır ve bir seri farklılaşma sonucunda iki göz oluşur.
Gözün gelişmesindeki embriyonik indüksiyon mekanizmasının ana hatları sırasıyla şöyledir:
- Ön beyinin yan duvarları (sinirsel ektoderm) dışa doğru (baş ektodermine doğru) iki çıkıntı oluşturur. Bu çıkıntılara optik çıkıntı denir.
- Optik çıkıntılar baş ektodermine doğru şişkinleşerek büyür. Bu çıkıntı, üstündeki baş ektodermine değdiğinde içe doğru çöker. Bu çöküntülere optik çukur (göz kadehi) denir.
- Sinirsel ektodermden meydana gelen optik çukur iki tabakalıdır. Bu tabakalardan, sonraki gelişme ile retina oluşur. Optik çukurun içteki tabakasından retinanın ışığa duyarlı kısmı, dıştaki tabakasından da pigment tabakası oluşur.
- Optik çukur baş ektodermine değdiğinde baş ektoderminin bu kısmı farklılaşarak göz merceğine dönüşür.
- Göz merceği, optik çukurun kenarından oluşan iris ile çevrilerek optik çukur içine gömülür.
- Optik çukuru çevreleyen mezodermden damar tabaka (koroid) ve göz akı (sert tabaka = sklera) oluşur. Göz akı da merceğin önünde saydamlaşır ve saydam tabaka (kornea) yı oluşturur.
Özetlersek, ön beyinden uzanan sinirsel ektoderm baş ektodermine değdiğinde, burayı etkiler. Baş ektodermi farklılaşarak göz merceğine dönüşürken, gözün diğer kısımları da birbirini etkileyip farklılaşarak gözü oluşturur.
Embriyolojik gelişme olayı kusursuza yakın olarak, düzenli şekilde yürürken bazen gelişmenin doğal seyrinde bozulmalar görülür. Bu normal olmayan durumlara neden olan etkenler kalıtsal ve çevresel etkenler olmak üzere ikiye ayrılır.
Kalıtsal etkenler, ana-babadan yavruya geçen kromozomlar (DNA) daki çeşitli bozukluklardır.
Çevresel etkenler, dış çevreden gelen çeşitli bozucu etkenlerdir. Bunlar gelişmenin erken dönemlerinde (özellikle ilk üç ayda) daha fazla etkili olur. Çevresel etkenler bazı ilaçlar, virütik hastalıklar, bazı kimyasal maddeler, radyasyon, alkol, kafein ve sigara gibi etkenlerdir.
