Gametogenez

Eşeyli üreme ile nesillerini devam ettiren canlı grupların gametleri, gametogenez ile meydana gelmektedir. Bilindiği üzere gametler ana üreme hücrelerinin içerisinde mayoz bölünme geçirerek meydana gelirler.

Üreme ana hücreleri üreme organlarının bulunduğu noktalardadır. Peki bu üreme organları nelerdir? Dişilerde yumurtalıklar, erkek bireylerde ise testısler üreme organıdır. Erkek bireylerin üreme hücresine sperm, dişi bireylerin üreme hücresine yumurta denilmektedir.

Dişilerin üreme hücresi olan yumurta hücresi büyük, hareketsiz ve bol sitoplazmalıdır. Erkek üreme hücresi olan spermler ise kamçıları ile hareket eden, küçük ve yumurtaya oranla daha az sitoplazmalıdır.

Spermin Yapısı Hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayınız. 

Erkeklerin sperm hücreleri baş, gövde ve kuyruk olmak üzere 3 kısımdan ooluşmaktadır. Baş kısmında lizozim enzimlerini barındıran akrozom adı verilen bir yapı bulunmaktadır. Akrozom yumurtayı delme işlemini yapmakla görevlidir. Spermlerin gövde kısmında ise mitokondri bulunmaktadır. Sperm içerisindeki mitokondri sperm için gerekli ATP enerjisini üretmekle görevlidir.

Spermlerin kuyruk kısmında ise hareket etmelerini sağlayan kamçılar bulunmaktadır. Bu kamçılar spermlerin yumurtalıklara doğru hareket ederek üreme olayını gerçekleştirmeyi sağlarlar.

Döllenme olayında sperm hücrelerinin yalnızca baş kısmı yumurta hücresine girmektedir. Boyun ve kuyruk kısımları ise dışarıda zigotta erkekten gelecek olan mitokondriler görev yapmamaktadır.

Erkek bireylerin üreme organı olan testislerde spermi meydana getirmesine spermatogenez denilmektedir.

Dişi bireylerin yumurtalıklarında meydana gelen yumurta oluşumuna ise oogenez denilmektedir.

Spermatogenez  ile ilgili daha çok bilgi amak istiyorsanız tıklayın…

Spermatogenez ve oogenez olayları aslında birbirine çok benzemektedir. Ancak aralarında bazı önemli farklılıklar bulunmaktadır.

Örneğin, spermatogenez sürecinde mayozla meydana gelen 4 hücrenin hepsi gamete dönüşürken, oogenezde mayoz ile meydana gelen 4 hücreinin yalnızca bir tanesi yumurta hücresine dönüşmektedir.

Oogenez hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın…

Aralarındaki bir diğer önemli fark ise, döllenme sonucu meydana gelen zigotun, ihtiyaçları genellikle yumurta hücrelerinden karşılanmaktadır. Bu nedenle yumurta hücrelerinin sitoplazması sperm hücrelerine oranla daha büyüktür.

Döllenme ve diğer biyoloji konuları hakkında daha detaylı bilgi sitemiz içerisinde yer almaktadır…