İnsanda erkek üreme sistemi testisler, epididimis, vas deferens, üretra, yardımcı bezler ve penis gibi kısımlardan meydana gelir. Bu yapılar üreme hücreleri olan spermlerin oluşmasını ve iletilmesini sağlar.
Testisler
Skrotum denilen testis torbasında bulunur. Bir çift olup çok sayıda seminifer tüpçük içerir. Seminifer tüpçüklerde spermler meydana gelir (spermatogenez). Seminifer tüpçüklerin arasında interstisial hücreler (Leydig hücreleri) bulunur. Bu hücreler testosteron hormonu salgılar.
Epididimis
Seminifer tüpçüklerden sonra gelen kanaldır. Bu kanal insanda tam kıvrılmış ve 6 metre uzunluğundadır. Seminifer tüpçüklerde meydana gelen spermler epididimise gelir ve burada hareket ve döllenme özelliği kazanarak olgunlaşır. Sperm burada 18 saat ile 10 gün kadar kalabilir.
Vas Deferens
Epididimisten sonra gelen kanal olup buna sperm kanalı da denir. Spermlerin esas depo edildiği yer vas deferensteki ampulla bölümüdür. Spermler burada, döllenme yeteneklerini kaybetmeden 42 gün kalabilir. Vas deferens karın boşluğunu geçerek, idrar kesesini dışarı bağlayan üretra (dış idrar kanalı) ile birleşir.
Üretra
Başlangıç kısmı idrar kesesine bağlı olan, son kısmı ise vas deferens ile birleştikten sonra, penis içinde dışarı açılan dış idrar kanalıdır.
Yardımcı Bezler
Sperm kanalı ile idrar kanalının birleştiği yerde ve ilerisinde bulunur. Bunlar prostat bezi, seminal keseler ve cowper bezleridir. Bu bezler semen sıvısı (seminal sıvı) üreterek ürogenital kanala salgılarlar. Semen sıvısı kaygan, akışkan ve hafif bazik bir sıvı olup, spermlerin kolay hareket etmesini sağlar. Prostat bezi ayrıca, gerektiğinde idrarın, gerektiğinde de spermlerin geçmesini sağlayan bir kapı ödevi görür.
Testislerin seminifer tüpçüklerinde üretilen spermler önce epidimise sonra da vas deferense gelir. Gerektiğinde seminal sıvı içinde, buradan üretraya iletilir. üretradan da penis içinde dışarı atılır.
Erkek Üreme Sistemini Kontrol Eden Hormonlar
Erkek üreme sisteminin normal olarak çalışması hormonlarla düzenlenir. Bu düzenlemede hipotalamus, hipofiz ve testislerdeki interstisial hücreler (Leydig hücreleri) salgıladıkları hormonlarla görev alırlar. Hipotalamus hipofizin, hipofiz de testislerin faaliyetlerini düzenler.
Hipotalamus sinir hormonları (RF) ile hipofizin faaliyetlerini düzenler. Hipotalamustan salgılanan FRF (Folikül uyarıcı hormonu salıverdirici faktör) ve LRF (Luteinleştirici hormonu salıverdirici faktör) hipofizi uyarır.
Hipofizden salgılanan FSH (Folikül uyarıcı hormon),
- Seminifer tüpçüklerin gelişmesini sağlar.
- Spermatogenezi başlatır.
Hipofizden salgılanan LH (Luteinleştirici hormon),
Testisin interstisial hücrelerini uyarır.
Testisteki interstisial hücrelerden testosteron hormonu salgılanır. Bu hormon,
- Spermatogenezin tamamlanmasını sağlar.
- Ses kalınlaşması, sakal, bıyık çıkması vb. ikincil eşeysel karakterlerin gelişmesini sağlar.
