Endositoz Nedir? Endositozun Özellikleri ve Çeşitleri

Hücre zarında bulunan porlardan geçemeyecek büyüklükteki polimer maddelerin enerji harcanarak yani ATP (Adenozin Tri Fosfat) harcanarak hücre içine laınmasına endositoz denilmektedir. Monomer maddeler hücre zarnın por kısmından geçebilirken, polimer maddeler hücre zarından geçemeyen maddelerdir.

Endositoz Özellikleri

• Protein gibi polimer yapılı büyük moleküllü maddeleri hücre içine taşır.
• Endositozda bir takım enzimler görev almaktadır.
• Endositoz olayında enerji yani ATP (Adenozin Tri Fosfat) harcanmaktadır.
• Endositoz olayında enzim bulunmasına karşın endositoz bir aktif taşıma biçimi değildir.
• Endositoz hücre zarı canlı olan hücrelerde görülmektedir.
• Endositoz bakteri ve mantarda görülmemektedir. Çünkü bu canlı türlerinde hücre zarı yerine hücre çeperi bulunmaktadır ve hücre çeperi endositoz olayını engellemektedir.
• Aktif taşıma ve diğer madde taşıma biçimlerinde önemli olan yoğunluk farkı meselesi endositoz olayında önemli değildir.
• Endositoz olayı esnasında hücre zarının küçük bir parçası koparak koful oluşumda rol aldığı için endositoz sonucu hücrenin yüzey alanı küçülmektedir.
• Endositoz tek yönlü meydana gelen bir olaydır. Yani endositoz sadece hücre için madde taşınımında rol almaktadır.

Endositoz Çeşitleri

Endositoz çeşitleri hücre için alınan maddelerin katı ve sıvı olmasına göre ikiye ayrılmaktadır. katı cisimlerin içeri alınmasına fagositoz, sıvı besinlerin hücre içine alınmasına ise pinositoz denilmektedir.

Fagositoz

Sözlük anlamıyla ‘hücre yemesi’ anlamına gelen ve Eski Yunanca Phago- yemek (fiil), sito hücre kelimelerinden türemiş hayvansal hücrelerin, katı besin maddelerini, vezikül oluşturacak biçimde, sitoplazmalarına almaları olayına fagositoz denilmektedir.

• Amip, öglena paramesyum gibi tek hücreli prokaryot hücrelerin beslenme şeklidir.
• Fagositoz olayına örnek vercek olursak, akyuvar hücrelerinin mikropları yutması güzel bir örnek olabilir.
• Fagositozda besin hücre içine yalancı ayak olarak adlandırılan bir çeşit yapı ile yapmaktadır.
• Fagositoz olayında meydana gelen yalancı ayaklar daha sonra hücre zarından koparak sitoplazma içerisinde besin kofulu halinde bulunur.
• Bu besin kofullarını sindirim işlemini ise llizozom organelinin yapısında yer alan sindirim enzimleri gerçekleştirir.

Pinositoz

Hücre zarında por olarak adlandırılan hücre boşluklarından geçemeyen sıvı maddelerin pinositik crp oluşturarak hücre içine alınmasına pinositoz denilmektedir.

Hücre zarına dış kısımdan sıvı temas etmesiyle birlikte hücrenin iç kısmına doğru bir çöküntü oluşturarak pinositoz cebini meydana getirir.

Hücre zarında oluşan çöküntü ile birlikte sıvı madde boşluk içine dolar ve çöküntü sonucu oluşan pinositik cebin kendini boğumlaması ile pinositik koful oluşmuş olur.

Pinositik ceb ile alınan sıvı pinositik koful halinde sitoplazma içerisinde yer alır.

Pinositoz sonucu oluşan pinositik koful, fagositoz sonucu oluşan kofula oranla daha küçüktür.

Pinositoz olayını örnek ile açıklayacak olursak, kan yoluyla taşınan hormonların ilgili doku hücreleri tarafından alınması bu sayede olur.

Endositoz Nedir? Endositozun Özellikleri ve Çeşitleri – PDF