Emboli Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Damarlarımızda dolaşan kan içerisinde bulunan yabancı bir cismin veya havanın damarı kapatması durumuna Emboli adı veriliyor. Çoğu emboli durumu genellikle pıhtılaşmış kan hücrelerinden oluşur. Emboli nedeniyle damarlarımızda kan geçişi çok azalır veya tamamen durur.

Emboli Türleri

Birkaç çeşit emboli vardır:

• Pulmoner emboli: Genellikle bacakta oluşan (bazen derin ven trombozuveya DVT olarak da bilinir) bir embol akciğer arterlerinden birinde bulunur. Çoğu emboli vücut tarafından parçalanır ve kaybolur; Bununla birlikte, ciddi pulmoner emboli ölüme neden olabilir.
• Beyin embolisi: Bir kan pıhtısı beyne giderse, bu, bir iskemik inme veya TIA’ya (geçici iskemik atak) neden olur.
• Retinal emboli: Büyük bir arteri bloke etmeyen küçük pıhtılar gözün retinasına beslenen küçük damarları tıkayabilir. Sonuç genellikle bir gözdeki ani körlüktir.
• Septik emboli: Vücuttaki enfeksiyon sonucu yaratılan parçacıklar kan dolaşımına ulaştığında ve kan damarlarını tıkadığında oluşur.
• Hava embolisi: Genellikle serumlar nedeniyle damara giren hava yüzünden oluşur.
• Yağ embolisi: Kan dolaşımına yağ veya kemik iliği parçacıkları girmesi nedeniyle oluşur.

Emboli Nedenleri

Çoğu emboli, sigara içmekten ve kalp hastalıklarına sahip olmaktan oluşur. Diğer emboli tipleri için risk faktörleri ise; yüksek tansiyon, ateroskleroz (kan damarlarındaki yağ plaklarının birikmesi) ve yüksek kolesteroldür.

Çoğu pulmoner embolinin başlıca nedeni derin ven trombozu (DVT) (kan pıhtılaşması)’dir. Bu bacaklardaki damarların pıhtılaştığı bir durumdur. Kandaki doğal ajanlar, tıkanıklığın herhangi bir etkisine neden olmadan küçük pıhtıları genellikle çözer. Bazı pıhtılar çözülmek için çok büyüktür ve ciğerlerdeki veya beyindeki ana damarları tıkayacak kadar büyüktürler.

Bacaklardaki kan akışını yavaşlatan faktörler pıhtılaşmaya neden olabilir. Uzun süreli uçuşlardan sonra, bacakların hareketsiz kılınmasının ardından ve uzun süreli yatak istirahatinden sonra  DVT veya pulmoner emboli oluşabilmekte. DVT veya pulmoner emboli ile ilişkili diğer faktörler; kanser, önceki ameliyat, kırık bir bacak veya kalça ve kan pıhtı oluşumunu artıran kan hücrelerini etkileyen genetik koşulları içerir.

Emboli Belirtileri

Pulmoner emboli semptomları hafif veya şiddetli olabilir. Bazı insanlar sadece özel X ışını teknikleriyle tespit edilebilen çok sayıda küçük emboliye sahiptir. Bununla birlikte, ciddi bir tıkanıklık ciddi solunum zorluğu veya ölümle sonuçlanabilir.

Pulmoner emboli semptomları aniden ortaya çıkar ve şunları içerir :

• Nefes darlığı, hızlı nefes alma veya hırıltı
• Kanlı balgam
• Öksürük
• Baş dönmesi, baş dönmesi, bayılma
• Keskin göğüs ağrısı veya bel ağrısı

Tanı Oluşturma

Bir pulmoner emboli teşhisi için yapılabilecek birkaç test vardır. Göğüs radyografisine ek olarak, herhangi bir şeyin akciğerlerdeki kan akışını engelleyip engellemediğini görmek için bir havalandırma perfüzyonu (V / Q) taraması yapılabilir. Diğer testler arasında BT taraması veya pulmoner anjiyografi bulunur. Derin ven trombozu için damarların bacaklar, venogramlar veya empedans pletizmi (IPG) ile ilgili Doppler çalışmaları bir kan pıhtısını algılamak için yapılabilir. İnme için beyin taramaları, anjiyografi veya Doppler ultrason çalışmaları, bir kan pıhtısı tarafından bloke edilen ariteleri saptamak için kullanılabilir.

Emboli Tedavi ve Önleme

Tromboemboli tedavisi için (kan pıhtı embolisi) antikoagülan veya trombolitik ilaçlar kullanılıyor. Pulmoner emboli için ana ilaçlar heparin  veya varfarin gibi antikoagülanlardır. Antikoagülanlar kanın pıhtılaşmasını önlerler. Alteplase ve streptokinaz gibi trombolitikler vücudun pıhtıyı çözmesine yardımcı olur.

Pulmoner embolizmi önlemenin en etkili yolu, DVT’lerin kan damarlarında oluşumunu veya hareket etmesini önlemektir. Durumun önlenmesi için antikoagülanlar, DVT hastalarına verilebilir. Ayrıca inmeden korunabilirsiniz.

DVT’yi önlemek için ayrıca mutlaka sportif faaliyetlerde aktif olmanız faydalıdır. Ayrıca, örneğin sigara içmeyi bırakıp kan basıncınızı kontrol ederek, kan pıhtımı riskini azaltabilirsiniz.

Yukarıdaki yazımızsizleri emboli hakkında bilgilenmek için yazılmıştır.