Yapay (ampirik) sınıflandırma Canlıların dış görünüşlerine, yaşadıkları ortama ve organlarının görev benzerliklerine bakılarak yapılan sınıflandırmadır. Aristo döneminde yapılan sınıflandırma şekli yapay sınıflandırmadır ve günümüzde geçerliliğini yitirmiştir.
Yapay sınıflandırmada kullanılan özelliklerden biri canlıların analog organ benzerliğidir.
Analog organ: Yüzeysel benzerlikleri olan, aynı görevi yerine getiren, embriyonik kökenleri ve temel yapıları farklı olan organlardır. Analog organlar, evrimsel
süreçte birbirine bağımlı olmadan gelişen ve aralarında evrimsel ilişkinin olmadığı organlardır.
Doğal (filogenetik) sınıflandırma Nedir?
Günümüzde geçerli olan sınıflandırma şeklidir. Filogenetik sınıflandırma canlıların köken (orjin) ilişkilerine, evrim basamaklarına, akrabalık derecelerine, homolog organ benzerliklerine bakılarak yapılır.
Filogenetik sınıflandırma yapılırken canlıların hiyerarşik gruplarının belirlenmesinde aşağıdaki kriterlerden yararlanılır.
• Embriyonik gelişim evrelerinin benzerliği
• Anatomik, fizyolojik ve morfolojik benzerlikler
• DNA, RNA, enzim ve protein benzerliği
• Homolog organ benzerliği
Homolog organ: Embriyonik kökenleri (orjinleri) aynı olan, benzer embriyonik evreler sonucu gelişen, aynı veya farklı görevler yapan organlardır. Şimdi biz size birkaç tane analog ve homolog organ örneği verelim.
Analog organ
• Sineğin kanadı ve kuşun kanadı
• Böceğin gözü ve insanın gözü
Homolog organ
• İnsanın kolu ve balinanın ön yüzgeci (görevleri farklı)
• Yarasanın kanadı ve güvercinin kanadı (görevleri aynı)
Ayrıca canlıların sınıflandırılmasında bilim insanları fosillerden de yararlanır. Fosillerden elde edilen dokular incelenerek canlıların akrabalık dereceleri
belirlenebilir.
