Açık Dolaşım Nedir?
Bir açık dolaşım, kan ve interstisyel sıvı bir organizmadaki karıştırmak için izin verilen bir sistemi tarif eder. İnterstisyel sıvı vücuttaki hücreler arasında bulunan sıvıdır.
Bu ne anlama geliyor? Açık dolaşım sistemini kullanan organizmalar, diğer sıvılarla karıştırıldıkları için ‘gerçek’ kanlara sahip değildirler. Bu organizmalardaki ‘kan’, hemolimf veya kan ile interstisyel sıvı arasındaki karışım olarak tanımlanır . Bunu hatırlayabiliyorsunuz, çünkü ‘heme’, ‘kan’ için Latin, ‘lenf’ ise sıvı anlamına gelmektedir.
İnsanlar kapalı bir dolaşım sistemine sahiptir , bu da kanımızın ve diğer sıvılarımızın hiçbir zaman karışmamaları anlamına gelir. İnsanlar açık dolaşım sistemine sahip değillerse neden ona önem vermeliyiz? Farklı organizmaların nasıl çalıştığını anlamak, bedenlerimizin neden bu şekilde işlediğini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir!
AÇIK DOLAŞIM
Omurgasız hayvanlardan yumuşakçalar, eklembacaklılar ve derisi dikenlilerde görülür. Bu canlılarda kan ve doku sıvısı birlikte bulunur ve hemolenf olarak adlandırılır.
Açık dolaşım sistemi bir veya birkaç odacıklı kalp ile kısa damarlardan meydana gelir. Bu dolaşım sistemine sahip olan canlılarda kılcal damar bulunmaz. Kan kalbin kasılmasıyla atar damarlardan dokular arasındaki boşluklara (sinüs) dağılır.
Bu boşluklarda kan ile vücut hücreleri arasında madde alış verişi yapıldıktan sonra kan kalbe geri getirilir.
Açık dolaşımda kan akışı kapalı dolaşıma oranla daha yavaştır. Açık dolaşım sisteminde kan genellikle besin taşıma görevini yapar.
Çekirgelerde; sırt tarafında kalp görevi yapan yedi bölmeli bir damar bulunur. Bu canlılarda toplar damar ve kılcal damarlar yoktur. Yedi bölmeli damarın yan ve ön kısmı açıktır.
Kalp görevi gören bu kaslarının kasılmasıyla kan öne doğru itilir. Kan atar damarlarla sinüs adı verilen vücut boşluklarına dökülür. Kaslar gevşeyince yandaki bölmeler açılır ve kan bu açıklıklardan damarlara geri döner.
Bu canlılarda kan, besin maddelerini vücut boşluğuna taşır. Bu boşluklarda hücreler tarafından madde alışverişi yapılır. Kasların gevşemesi ile vücut boşluğundaki atık maddeler uzaklaştırılır.
AÇIK DOLAŞIM – PDF
