Milli eğitim bakanlığı (MEB) 2018-2019 eğitim ve öğretim yılının 10. sınıf biyoloji ders konuları ve müfredatını açıkladı. Yapılan açıklama doğrultusunda 10. Sınıf Biyoloji konuları ve müfredatı hakkında gerekli konu başlıkları ve üniteleri açıkladı. Milli eğitim bakanlığı biyoloji müfredatı ile ilgili birçok konuda değişiklik yaptığına dair birçok haber okumuşsunuzdur. Bizde bu haberlerden yola çıkarak siz değerli okurlarımıza bu hakkında bilgi vermek için MEB 2018 – 2019 biyoloji müfredatı ders konularını ünite ve başlıklar şeklinde ele aldık. LYS ve YGS sınavına hazırlanan lise öğrencilerinin veya mezun olmuş ancak sınava hazırlanan öğrencilerin merak ettiği 10. sınıf biyoloji müfredatı ders konuları hakkında bilgi aşağıda yer almaktadır. 10 Sınıf biyoloji konularını kısa özeti ve konu başlıkları için yazının devamına bakınız..
10. SINIF BİYOLOJİ DERS KONULARI VE MÜFREDATI
10.1. Hücre Bölünmeleri
10.1.1. Mitoz ve Eşeysiz Üreme
Kavramlar ve Terimler
bölünme, eşeysiz üreme, interfaz, kanser, mitoz, tomurcuklanma, vejetatif üreme
10.1.1.1. Canlılarda hücre bölünmesinin gerekliliğini açıklar.
a. Hücre bölünmesinin canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ile ilişkilendirilerek açıklanması
sağlanır.
b. Bölünmenin hücresel gerekçeleri üzerinde durulur.
10.1.1.2. Mitozu açıklar.
a. İnterfaz temel düzeyde işlenir.
b. Mitozun evrelerini gözlemleyebileceği deneyler yapması sağlanır.
c. Hücre bölünmesinin kontrolü ve bunun canlılar için önemi üzerinde durulur. Hücre
bölünmesini kontrol eden moleküllerin isimleri verilmez.
ç. Hücre bölünmesinin kanserle ilişkisi kurulur.
d. Öğrencilerin mitozu açıklayan bir elektronik sunu (animasyon, video vb.) hazırlamaları ve
bu sunuyu paylaşmaları sağlanır.
10.1.1.3. Eşeysiz üremeyi örneklerle açıklar.
a. Eşeysiz üreme çeşitlerinden sadece bölünerek üreme, tomurcuklanma, sporla üreme,
rejenerasyon ve bitkilerde vejetatif üreme örnekleri verilir. Sporla üremede sadece örnek
verilir döl almaşına girilmez.
b. Eşeysiz üreme tekniklerinin bahçecilik ve tarım sektörlerindeki uygulamaları (çelikle ve
soğanla üreme şekilleri) örneklendirilir.
c. Öğrencilerin vejetatif üreme çeşitlerini gözlemleyebileceği deney yapması sağlanır.
ç. Eşeysiz çoğaltım yöntemi olarak bitki doku kültürü tartışılır.
10.1.2. Mayoz ve Eşeyli Üreme
Kavramlar ve Terimler
diploit, döllenme, eşeyli üreme, haploit, krossing over, mayoz, sinapsis, tetrat
10.1.2.1. Mayozu açıklar.
a. Mayozun evreleri görseller kullanılarak temel düzeyde işlenir.
b. Öğrencilerin mayozu açıklayan bir elektronik sunu (animasyon, video vb.) hazırlamaları ve bu sunuyu paylaşmaları sağlanır.
10.1.2.2. Eşeyli üremeyi örneklerle açıklar.
a. Dış döllenme ve iç döllenme konusu verilmez.
b. Eşeyli üremenin temelinin mayoz ve döllenme olduğu açıklanır.
10.2. Kalıtımın Genel İlkeleri
10.2.1. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Kavramlar ve Terimler
alel, biyolojik çeşitlilik, dihibrit, dominant, eş baskınlık, eşeye bağlı kalıtım, fenotip, gen,
genotip, gonozom, hemofili, heterozigot, homozigot, monohibrit, mutasyon, otozom,
Punnett karesi, rekombinasyon, renk körlüğü, resesif, soyağacı, varyasyon
10.2.1.1. Kalıtımın genel esaslarını açıklar.
a. Mendel ilkeleri örneklerle açıklanır.
b. Monohibrit, dihibrit ve kontrol çaprazlamaları, eş baskınlık, eksik baskınlık, çok alellilik
(Kan gruplarıyla ilişkilendirilir.) ve pleiotropizm örnekler üzerinden işlenir.
c. Öğrencilerin kalıtımla ilgili iş birlikli kavram haritası oluşturması sağlanır.
ç. Eşeye bağlı kalıtım; hemofili ve kısmi renk körlüğü hastalıkları bağlamında ele alınır. Eşeye
bağlı kalıtımın Y kromozomunda da görüldüğü belirtilir.
d. Soyağacı örneklerle açıklanır.
e. Mitokondriyal kalıtımın önemi vurgulanır.
f. Kalıtsal hastalıkların ortaya çıkma olasılığının akraba evlilikleri sonucunda arttığı vurgusu
yapılır.
10.2.1.2. Genetik varyasyonların biyolojik çeşitliliği açıklamadaki rolünü sorgular.
a. Varyasyonların kaynaklarının (mutasyon, kromozomların bağımsız dağılımı ve krossing
over) tartışılması sağlanır. Mutasyon çeşitlerine girilmez.
b. Biyolojik çeşitliliğin canlıların genotiplerindeki farklılıklardan kaynaklandığı açıklanır.
10.3. Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları
10.3.1. Ekosistem Ekolojisi
Kavramlar ve Terimler
Ayrıştırıcı, besin ağı, besin piramidi, besin zinciri, biyolojik birikim, ekosistem, enerji piramidi,
heterotrof, holozoik, madde döngüsü, ototrof
10.3.1.1. Ekosistemin canlı ve cansız bileşenleri arasındaki ilişkiyi açıklar.
a. Popülasyon, komünite ve ekosistem arasındaki ilişki örneklerle açıklanır.
b. Ekosistemde oluşabilecek herhangi bir değişikliğin sistemdeki olası sonuçları üzerinde
durulur.
c. Öğrencilerin kendi seçecekleri bir ekosistemi tanıtan kısa film hazırlamaları sağlanır.
10.3.1.2. Canlılardaki beslenme şekillerini örneklerle açıklar. Simbiyotik yaşama girilmez.
10.3.1.3. Ekosistemde madde ve enerji akışını analiz eder.
a. Madde ve enerji akışında üretici, tüketici ve ayrıştırıcıların rolünün incelenmesi sağlanır.
b. Ekosistemlerde madde ve enerji akışı; besin zinciri, besin ağı ve besin piramidi ile
ilişkilendirilerek örneklendirilir.
c. Öğrencilerin canlılar arasındaki beslenme ilişkilerini gösteren bir besin ağı kurgulaması
sağlanır.
ç. Biyolojik birikimin insan sağlığı ve diğer canlılar üzerine olumsuz etkilerinin araştırılması ve
tartışılması sağlanır.
10.3.1.4. Madde döngüleri ve hayatın sürdürülebilirliği arasında ilişki kurar.
a. Azot, karbon ve su döngüleri hatırlatılır.
b. Azot döngüsünde yer alan mikroorganizmaların tür isimleri verilmez.
10.3.2. Güncel Çevre Sorunları ve İnsan
Kavramlar ve Terimler
asit yağmurları, ekolojik ayak izi, karbon ayak izi, küresel iklim değişikliği, su ayak izi
10.3.2.1. Güncel çevre sorunlarının sebeplerini ve olası sonuçlarını değerlendirir.
a. Güncel çevre sorunları (hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği, radyoaktif kirlilik, ses
kirliliği, asit yağmurları, küresel iklim değişikliği, erozyon, doğal hayat alanlarının tahribi ve
orman yangınları) hatırlatılarak bu sorunların canlılar üzerindeki olumsuz etkilerine değinilir.
b. Çevre sorunları nedeniyle ortaya çıkan hastalıklara vurgu yapılır.
10.3.2.2. Birey olarak çevre sorunlarının ortaya çıkmasındaki rolünü sorgular.
a. Ekolojik ayak izi, su ayak izi ve karbon ayak izi ile ilgili uygulamalar yaptırılır.
b. Ekolojik ayak izi, su ayak izi ve karbon ayak izini küçültmek için çözüm önerileri geliştirmesi
sağlanır.
10.3.2.3. Ülkemizde ve dünyada çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik çözüm önerilerinde bulunur.
a. Ülkemizde ve dünyada çevre kirliliğinin önlenmesi için yapılan çalışmalara örnekler verilir.
b. Çevreye saygılı olmanın doğaya katkısı vurgulanır.
c. Çevreye küresel boyutta zarar veren üretim ve tüketim faaliyetlerinin tartışılması sağlanır.
10.3.3. Doğal Kaynaklar ve Biyolojik Çeşitliliğin Korunması
Kavramlar ve Terimler
biyokaçakçılık, endemizm, gen bankası, sürdürülebilirlik
10.3.3.1. Doğal kaynakların sürdürülebilirliğinin önemini açıklar.
a. Doğal kaynakların sürdürülebilirliği için Türkiye genelindeki başarılı uygulamalar
örneklendirilerek çevre farkındalığının önemi vurgulanır.
b. Gelecek nesillere yaşanabilir sağlıklı bir dünya emanet edebilmek için doğal kaynakların
israf edilmemesi gerekliliği vurgulanır.
10.3.3.2. Biyolojik çeşitliliğin yaşam için önemini sorgular.
a. Türkiye’nin biyolojik çeşitlilik açısından zengin olmasını sağlayan faktörlerin tartışılması
sağlanır.
b. Endemik türlerin ülkemizin biyolojik çeşitliliği açısından değeri ve önemi üzerinde durularak
sağlık ve ekonomiye katkılarına ilişkin örneklere yer verilir.
c. Biyolojik çeşitlilik ve endemik türlerin küresel ve millî bir miras olduğu vurgulanır.
ç. Tabiatta her canlının önemli işlevler gördüğü vurgulanarak biyolojik çeşitliliğe ve
ekosistemin doğal işleyişine saygı göstermenin ve müdahaleden kaçınmanın önemi üzerinde
durulur.
d. Soyu tükenen türlerin biyolojik çeşitlilik açısından yeri doldurulamayacak bir kayıp olduğu
vurgulanır.
10.3.3.3. Biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik çözüm önerilerinde bulunur.
a. Türkiye’de nesli tükenme tehlikesi altında bulunan canlı türleri ile endemik türlerin
korunmasına yönelik yapılan çalışmalar örneklendirilir.
b. Biyolojik çeşitliliğin korunması ve biyokaçakçılığın önlenmesine yönelik çözüm önerilerinin
tartışılması sağlanır.
c. Gen bankalarının gerekliliği üzerinde durulur.
10. SINIF BİYOLOJİ KONULARI KISACA KONU BAŞLIKLARI
ÜREME
MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME
MİTOZ
PROFAZ
METAFAZ 6
ANAFAZ
TELOFAZ
SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ (SİTOKİNEZ)
ÜREME TİPLERİ
EŞEYSİZ ÜREME
TOMURCUKLANMA
BÖLÜNEREK ÜREME
SPORLA ÜREME
PARTENOGENEZ
REJENERASYONLA ÜREME
VEJETATİF ÜREME
MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME
MAYOZUN AŞAMALARI
MAYOZ I
MAYOZ II
İNSANLARDA ÜREME SİSTEMİ
A) DİŞİ ÜREME SİSTEMİNİ KONTROL EDEN HORMONLAR
B) MENSTRUAL DÖNGÜ
ERKEK ÜREME SİSTEMİ
A) ERKEK ÜREME SİSTEMİNİ KONTROL EDEN HORMONLAR
B) DÖLLENME
AİLE PLANLAMASI
BÜYÜME VE GELİŞME
FARKLILAŞMA VE ORGANOGENEZ
EMBRİYONUN DIŞINDA YER ALAN ZARLAR
AMNİYON ZARI
KORİYON
ALLANTOYİS
VİTELLUS KESESİ
İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ
SEGMENTASYON DÖNEMİ
EMBRİYONİK EVRE
FETAL EVRE
2. ÜNİTE: KALITIMIN GENEL İLKELERİ
KALITIM VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK
MENDEL’İN ÇALIŞMALARI VE İLKELERİ
Mendel’in İlkeleri
A) AYRILMA KURALI
Monohibrit Çaprazlama
B) BAĞIMSIZ AÇILIM KURALI
Dihibrit Çaprazlama
Kontrol Çaprazlaması
ALELLER ARASINDAKİ DOMİNANTLIĞIN DERECESİ
A) TAM BASKINLIK
B) EKSİK BASKINLIK (EKİVALENTLİK)
C) EŞ BASKINLIK (KODOMİNANTLIK)
D) ÇOK ALELLİLİK
E) PLEİOTROPİ
CİNSİYETE BAĞLI KALITIM
X-BAĞLI GENLERİN KALITIMI
AYRILMAMA OLAYI
AKRABA EVLİLİKLERİNİN OLASI RİSKLERİ
SOYAĞACI ANALİZİ
GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİN DİĞER NEDENLERİ
MUTASYONLAR
KROMOZOMLARDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
MODERN GENETİK UYGULAMALARI
GEN TERAPİSİ VE DNA PARMAK İZİ
3. ÜNİTE: DÜNYAMIZ
EKOSİSTEM EKOLOJİSİ
CANLILARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
ABİYOTİK FAKTÖRLER
IŞIK
SICAKLIK
TOPRAK VE MİNERALLER
SU VE pH
İKLİM
BİYOTİK FAKTÖRLER
ÜRETİCİLER
TÜKETİCİLER
AYRIŞTIRICILAR
BESLENME ŞEKİLLERİ
CANLILAR ARASINDAKİ EKOLOJİK ETKİLEŞİMLER
MADDE VE ENERJİ AKIŞI
MADDE DÖNGÜLERİ
KARBON DÖNGÜSÜ
SU DÖNGÜSÜ
AZOT DÖNGÜSÜ
3.5. İNSAN FAALİYETLERİNİN EKOSİSTEME ETKİSİ
3.6. BİYOMLAR
KARASAL BİYOMLAR
TUNDRA
TAYGA
YAPRAK DÖKEN ORMANLAR
TROPİKAL ORMANLAR
OTLAKLAR
ÇÖL
SUCUL BİYOMLAR
OKYANUSLAR
GÖLLER
SULAK ALANLAR
AKARSU VE NEHİRLER
DENİZEL BENTİK ZON
BİYOMLARIN DAĞILIMINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER
9. Sınıf Biyoloji Konuları için tıklayınız…
11. Sınıf Biyoloji Konuları için tıklayınız…
12. Sınıf Biyoloji Konuları için tıklayınız…
[…] 10. Sınıf Biyoloji konuları için tıklayınız.. […]
[…] okurlarımıza hazırladık. 2017 9. Sınıf Biyoloji Konuları 3. üniteden oluşmaktadır. 2017 YGS 9. Sınıf Biyoloji Konuları 3 ünite altında yer alan 29 konu ile ele alanmış. ÖSYM yapmış oldukları sınavlarda […]
[…] 10. Sınıf Biyoloji Konuları Hakkında bilgi almak için Tıklayınız… […]